Τα σύνορα του φτωχού

Με αφορμή όλα όσα γίνονται τις τελευταίες μέρες στους κατοίκους και τους πρόσφυγες της Συρίας -την οποία πολλοί ξεχάσαμε μετά από τα πρώτα θεαματικά πλάνα στα κανάλια- καιρός είναι να ξαναθυμηθούμε τι σημαίνει η μαγική λέξη “παγκοσμιοποίηση”.

Απ’ όσα γνωρίζουμε ως τώρα, “παγκοσμιοποίηση” είναι η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, προϊόντων και ευπόρων. Το χρήμα, το εμπόρευμα και ο πλούσιος μπορεί να ταξιδεύει σε όποιο μέρος του κόσμου θέλει, όποτε θέλει. Μόνο αυτοί.

Για τα τρία αυτά πράγματα τα σύνορα είναι πάντα ανοιχτά. Όπου κι αν πάνε δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Ούτε με τη βίζα, ούτε με την άδεια παραμονής, ούτε με την πράσινη κάρτα, ούτε με το διαβατήριο.

Το πρόβλημα υπάρχει για όσους δεν έχουν λεφτά. Γι’ αυτούς, η “παγκοσμιοποίηση” βρήκε τη λύση. Ονομάζεται “σύνορα”.

Μικρούς μας μάθαιναν ότι τα σύνορα φτιάχτηκαν για να κρατούν τον εχθρό “απ’ έξω”. Αυτό που δεν μας έμαθαν, όμως, είναι ότι η μοναδική τους λειτουργία περιορίζεται στο να κρατούν τον φτωχό “μέσα”.

Ο φτωχός, αυτός που ζει σε μέρη σαν την Συρία για παράδειγμα, δεν έχει να αντιμετωπίσει μονάχα την φτώχεια του, αλλά τις περισσότερες φορές διώκεται και σκοτώνεται από τα προϊόντα που η ελεύθερη “παγκοσμιοποίηση” φέρνει στην πόρτα του.

Γιατί τα όπλα είναι τα κατεξοχήν “ταξιδιάρικα” προϊόντα. Διαχρονικά.

Υπάρχει κι ένα τρίτο πράγμα που δεν γνωρίζει σύνορα και σίγουρα δεν θέλει διαβατήριο για να περάσει από τη μία χώρα στην άλλη. Λέγεται φασισμός.

Πού κολλάνε τώρα όλα αυτά;

Τα σύνορα δεν μπορούν από μόνα τους να κρατήσουν μέσα τον φτωχό. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, είναι πάρα πολύ μεγάλοι οι αριθμοί του για να τον περιορίσει ένα συρματόπλεγμα, ή ένα ναρκοπέδιο, ή ένας συνοριοφύλακας.

Έτσι, λοιπόν, ο φασισμός, που γεννά μεταξύ άλλων τον ρατσισμό, την μνησικακία, τον κοινωνικό φανατισμό, κοκ, στρογγυλοκάθισε στη θέση του πιο ισχυρού συνόρου απ' όλα.

Ο φασίστας μισεί τον φτωχό που ήρθε στην πόρτα του, όχι γιατί είναι άλλης φυλής, χρώματος ή θρησκείας, αλλά γι΄αυτό ακριβώς που είναι. Φτωχός. Του θυμίζει τον εαυτό του ή εκείνον που εκμεταλλεύεται για να ζήσει κι αυτό δεν του αρέσει καθόλου.

Έτσι λοιπόν, θα τον χτυπήσει, θα τον διώξει και στο τέλος θα τον εκμεταλλευτεί μέχρι αηδίας όσο του είναι απαραίτητος. Κι όλα αυτά την ίδια στιγμή που ο πλούσιος συμπατριώτης του φτωχού αγοράζει την άδεια παραμονής του στην χώρα, επειδή πλήρωσε 250 χιλιάρικα για να πάρει το πρώτο σπίτι που βρήκε μπροστά του. Αρκεί να έχει πισίνα και μεγάλο γκαράζ.

Τα φυσικά και ιδεολογικά σύνορα του φτωχού έχουν διπλή χρησιμότητα. Εκτός από το να κρατούν τον φτωχό μακριά από την αυλή του σπιτιού του νοικοκυραίου, ταυτόχρονα φροντίζουν να τον αποθαρρύνουν από κάθε σκέψη φυγής.

Ο λόγος δεν έχει να κάνει με σαδιστικά ή άλλης σαδομαζοχιστικής μορφής κίνητρα, αλλά είναι πέρα για πέρα πρακτικός. Οι φτωχοί πρέπει να μείνουν μέσα από τα σύνορα και να δουλεύουν σαν αυτό που είναι: Φτωχοί.

Είναι λάθος να λέει κάποιος ότι “δουλεύει σαν σκυλί”. Το σωστό θα ήταν να λέει “δουλεύει σαν φτωχός”. Για τρία δολάρια τη μέρα. Για 300 ευρώ το μήνα. Για 18 ώρες το 24ωρο. Σε φάμπρικες του Μπαγκλαντές που ράβουν ρούχα για τα “Ζάρα”. Για ότι τέλος πάντων ισχύει στη χώρα που βρίσκεται κλειδωμένος.

Δεν είναι τυχαίο που οι περιοχές του πλανήτη με τα φτηνότερα μεροκάματα, τις χειρότερες συνθήκες εργασίας και τα πλέον απολυταρχικά καθεστώτα, λογίζονται σήμερα ως “ανερχόμενες οικονομίες”. Είναι αποτέλεσμα αυτού που οι μαρξιστές λένε “υπεραξία”. Αλλά δεν χρειάζεται να είσαι και μαρξιστής για να το καταλάβεις.

Στην Κίνα, για παράδειγμα, δεν μπορείς να πας από τη μία πόλη στην άλλη. Εκτός κι αν έχεις λεφτά. Ή αν στέλνεις εκεί τα λεφτά σου. Ή, κυρίως, αν η Κίνα, η Ινδία και η κάθε άλλη πατρίδα των ειδικών οικονομικών ζωνών έχει ανάγκη κι άλλα εργατικά χέρια από τους φτωχότερους γείτονες, όπως είναι το Πακιστάν. Τότε μπορείς να μετακινηθείς για μερικούς μήνες, να μείνεις μέσα στα εργοστασιακά κλουβιά, να κάνεις τη δουλειά που αναλαμβάνεις και μετά να γυρίσεις πακέτο σπίτι σου.

Τα σύνορα του φτωχού είναι πολύ χρήσιμα και η “παγκοσμιοποίηση” θα κάνει τα πάντα για να τα προστατέψει. Ακόμη και πόλεμο. Βασικά το έχει κάνει ήδη και μάλιστα πολλές φορές, οπότε δεν υπάρχει κάτι άλλο στην ατζέντα της. Γι’ αυτό και σε καιρούς ειρήνης συναντάς “Αμυγδαλέζες”. Κι όσο τα πράγματα αγριεύουν, τόσο περισσότερες “Αμυγδαλέζες” θα εμφανίζονται μπροστά μας.

Αυτός είναι ο ρόλος των συνόρων. Γι’ αυτό υπήρχαν και θα υπάρχουν “έθνη”, “κράτη”, “λαοί”, “θρησκείες”, υπαρκτά και ανύπαρκτα καθεστώτα. Για να διατηρούν ανέπαφα τα σύνορα. Κι ο φτωχός να δουλεύει. Ή να πεθαίνει. Σαν φτωχός...