Παρά φύση απαισιόδοξοι

Τις λέξεις αυτές τις έχω πολύ καιρό στο μυαλό μου, τις ανέλυσα πολλάκις σε συζητήσεις με φίλους διαφόρων πολιτικών πεποιθήσεων και κοινωνικού/οικονομικού υπόβαθρου, όμως πραγματικά δεν έχω πολλά ακόμη για να πω. Τα λόγια και οι σκέψεις σιγά σιγά τελειώνουν.

Διάβαζα το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη για τους όρους, τους θεούς και τους δαίμονες της υπόθεσης της παραχώρησης της καλής Αγροτικής Τράπεζας στην τράπεζα Πειραιώς στην αξία δύο της ακινήτων. Πληροφορίες γνωστές αλλά μαζεμένες σαν ένας γιγάντιος καθρέπτης της σημερινής πραγματικότητας.

Μέσα από όλη αυτήν την αγωνία των δυόμιση τελευταίων χρόνων μάθαμε, έμαθα, ορολογίες και κωδικοποιημένες πληροφορίες οικονομικού περιεχομένου που δίχως άλλο πριν από μια δεκαετία προκαλούσαν πονοκέφαλο.

Είδα τις υποσχέσεις φόβου στη μία και μοναδική δυνατότητα που παραχωρήθηκε με ρήτρα πραγματικού αίματος στους Έλληνες για να διεκδικήσουν την επόμενη μέρα μόνοι τους, χωρίς κάποιο μπαμπάκα να φυλά σκοπιά των συμφερόντων τους με αντάλλαγμα μία λίβρα σάρκας του συνανθρώπου τους.

Δεν το δέχτηκαν. Προτίμησαν τη λίβρα από την αλλαγή. Παραδόθηκαν στο φόβο και τράβηξαν το βλέμμα μακριά από την αδικία, σαν σκηνή από ταινία τρόμου που ποτέ σου δεν αντέχεις να δεις. Που έχεις διαβάσει τόσα γι΄αυτήν, αλλά η σκέψη της και μόνο σου φέρνει ανατριχίλα.

Φτάσαμε να κυνηγιόμαστε σαν τα αδέσποτα πάνω στον οίστρο τους στους δρόμους της Αθήνας και τα σοκάκια, τα δάση και τα λιμάνια επαρχίας και νησιών. Κι όλα αυτά γιατί; Για να κρατήσουμε τη χώρα στην Ευρώπη; Για να πληρώνουμε σε ευρώ το 110% του εισοδήματος μας σε φόρους και χαράτσια; Για να επιβιώνουμε κι όχι να ζούμε;

Πολλές φορές έχω κληθεί να απαντήσω και να επιχειρηματολογήσω πάνω στο ποιος θα μπορούσε να αλλάξει κάτι.

Να σταματήσει αυτήν την αχαλίνωτη ψευδολογία χαμένων ελπίδων από ανθρώπους που έπρεπε να κρεμαστεί ένας πρώην τους συνάδελφος -για λόγους όπου δεν είναι της παρούσης- για να καταλάβουν ότι είναι κι αυτοί άνθρωποι, φτιαγμένοι από τα ίδια υλικά και με τις ίδιες ανάγκες.

Διπλά ειρωνική η αυτοκτονία του πρώην υπουργού και βουλευτή, όταν ο άνθρωπος που ως εν ενεργεία αντιπρόεδρος της βουλής διόρισε τη μισή του φαμίλια στο κτήριο το οποίο φυλάσσεται καλύτερα κι από το ίδιο το πεντάγωνο παραδέχεται την ημέρα της ανακοίνωσης του “απονενοημένου”, ότι η δική του συνομοταξία αποδείχθηκε ότι έχει φιλότιμο επειδή ένας πρώην συνάδελφος του κρεμάστηκε με καλώδιο τηλεόρασης.

Ίσως να μην είχε κάτι άλλο γύρω του ο άνθρωπος αυτός για να κρεμαστεί. Ίσως, όμως, το καλώδιο της τηλεόρασης να είναι το μοναδικό μέσο που κρατά ακόμη την κοινωνία πνευματικά απαγχωνισμένη.

Αυτήν τη λεπτομέρεια δεν θα τη μάθουμε ποτέ. Αλλά οι συνειρμοί της κρύβουν πολλές ερμηνείες.

Απλά μαντεύουμε. Γιατί απάντηση στο ερώτημα ποιος θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση, ή τέλος πάντων να δώσει ελπίδα στα πλαίσια ενός καμένου αντιπροσωπευτισμού -είτε αυτός είναι δημοκρατικός, είτε κομμουνιστικός- δεν υπάρχει.

Ποιος πιστεύει πια ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ που αξιολογεί την ελληνική κοινωνία με βάση τις κοινωνικές της υπεραξίες, θα καταφέρει να σταθεροποιήσει όχι τα ελλείμματα ή τους προϋπολογισμούς ή την ύφεση, αλλά αυτόν τον ζωώδη οίστρο βίας που χτυπά καθημερινά τους δρόμους της Αθήνας και των υπόλοιπων ελληνικών πόλεων;

Υπάρχει ακόμη νοήμον άνθρωπος που να μην πιστεύει ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει ως μοναδικό λόγω ύπαρξης την συνεχιζόμενη στάση του μετανιωμένου επαίτη, του απολογητικού ευγνώμονα του Καραμανλισμού που το νομιμοποίησε για να του δώσει την ευκαιρία να προστατέψει τον κοινοβουλευτισμού που τόσο σιχαίνεται, όταν και όποτε το έχει ανάγκη;

Τους υπόλοιπους δεν τους αναφέρω καν. Δεν υπάρχει λόγος. Η φυσική τους ύπαρξη και η ιδέα ότι αναπνέουν τον ίδιο αέρα με τον δικό μου, με προσβάλει σαν άνθρωπο. Και αυτοί αλλά κυριότερα και οι υποστηρικτές τους.

Πολλοί θα περιέγραφαν τον εαυτό τους ως φύσει αισιόδοξους. Που έχουν να δώσουν απάντηση στο ερώτημα τι να κάνουμε.

Κρεμάλες λένε σε ραδιόφωνα τηλεοράσεις και ίντερνετ. Κρεμάλες και να πάρουμε τα όπλα. Ωραία όλα αυτά. Η κρεμάλα του καλώδιου της τηλεόρασης του αυτοκτονηθέντα πρώην υπουργού δεν αλλάζει κάτι. Και θα χρειάζονταν χιλιάδες χιλιόμετρα καλώδιου για να φτάσει για όλους όσους με μια μικρή αλλά παραστατική περιγραφή αποκαλούμε “κλέφτες”. Τόσα που ίσως και να μην υπάρχουν αρκετά. Εκτός κι αν καταφέρουμε να λυθούμε από τα δικά μας καλώδια. Εκείνα που κρατάνε εμάς δέσμιους της τηλεοπτικής μας μοίρας.

Η άλλη λύση είναι τα όπλα. Ποια όπλα; Τα 150.000 καλάζνικοφ που μας λένε από το δελτίο τύπου της ΓΑΔΑ οι διάφορες “Νάντιες Αλεξίου” της ελληνικής ενημέρωσης ότι κρύβονται σε γιάφκες της Αθήνας; Ωραία άντε και υπάρχουν τα καλάζνικοφ. Πες ότι τα παίρνουμε. Ποιος θα πολεμήσει με ποιον; Ποιος θα σκοτώσει ποιον; Ποιος είναι ο εχθρός;

Το πρωί είναι ο υπουργός, ο γενικός διευθυντής ή ο ειδικός γραμματέας. Το μεσημέρι ο τραπεζίτης, ο εθνικός κατασκευαστής ο πετρελαιάς. Το βράδυ ο φασίστας, οι “επιτροπές κατοίκων”, τα πογκρόμ, οι μετανάστες, οι “φα” και οι “αντιφα”.

Με αυτό το σκεπτικό, όποιος προλάβει να πάει πρώτος πάνω στον υποθετικό σωρό των πυροβόλων που τον περιμένει στη γιάφκα της γειτονιάς και προφτάσει να οπλίσει, τον μόνο που θα καταφέρει να φάει θα είναι τον εχθρό της καθημερινότητας του. Κανέναν άλλο.

Πολλοί άνθρωποι θα περιέγραφαν το εαυτό τους ως φύσει αισιόδοξους. Που έχουν να δώσουν απάντηση στο ερώτημα τι να κάνουμε. Κι όμως, οι αισιόδοξοι χάνουν τα λόγια τους. Και σιγά σιγά τα λογικά τους. Η φυσική αισιοδοξία τους δίνει τη θέση της σε μια παρά φύση απαισιοδοξία.

Κάποιοι πιστεύουν ότι οι επιλογές είναι τόσο περιορισμένες που το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να λειτουργήσεις στις σκιές. Να μην σε πάρουνε χαμπάρι για να μην σου δώσουν σημασία. Ό,τι κάνεις, να το κάνεις στην αφάνεια.

Κάποιοι άλλοι πάλι λένε ότι δεν υπάρχει τίποτε εδώ πια να τους κρατά. Ψάχνουν την πρώτη ευκαιρία να φύγουν. Και δεν μένουν στα λόγια. Φεύγουν. Όταν τους ρωτάς ποιος θα απομείνει πίσω, σου λένε δεν με νοιάζει. Γιατί κάτι που δεν θέλει να αλλάξει, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Καλύτερα να καταφέρεις να βρεις εσύ τη φυσική σου θέση μέσα σε αυτόν τον κόσμο, παρά να γίνεις κομμάτι της παρά φύσης του άλλου.

Στην τελική, τα καλώδια της τηλεόρασης δεν φτάνουν για όλους. Φτάνουν μόνο για όσους διαπιστώνουν με απογοήτευση ότι το φιλότιμο είναι κάτι που σε βρίσκει μόνο αν μοναδικός σκοπός της ζωής σου είναι να βασίζεις την επιβίωσή σου στην καταπίεση των άλλων.