Η μεν ισπανική κυβέρνηση παρουσιάζει τα νέα αυτά μέτρα ως τις απαραίτητες ενέργειες για να αποφύγει η χώρα την ολική της ένταξη σε πλήρες “πρόγραμμα σωτηρίας” ενώ η πορτογαλική για την διατήρηση του θετικού προφίλ στις αξιολογήσεις της δικής της τρόικας.
Πολλοί γράφουν ότι οι Έλληνες φταίνε, γιατί ενώ η ανεργία ανεβαίνει με ρυθμούς που σύντομα θα τους φέρουν την πρώτη θέση πανευρωπαϊκά, με έναν στους τρεις να μην έχουν πια δουλειά, εκείνοι δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Ούτε πορείες, ούτε διαμαρτυρίες, ούτε γενικές απεργίες. Τίποτα. Ανάμεσα σε αυτούς ήμουν κι εγώ.
Η ελληνική οικονομική κρίση απέχει πολύ από τον χαρακτηρισμό ο οποίος της έχει αποδοθεί. Οι εξελίξεις των τελευταίων δύο μηνών, οι αναβρασμοί των τοπικών κοινωνιών και η συνεχιζόμενη στροφή και αποδοχή μιας ρητορείας μίσους και εκδικητικότητας, ένα πράγμα φωνάζουν. Ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη κρίση δημοκρατίας της νεότερης μεταπολιτευτικής της ιστορίας.
Το 1928 ο Ιωσήφ Γκέμπελς είχε πει ότι “εάν η δημοκρατία είναι τόσο ηλίθια ώστε να μας παρέχει βουλευτική ασυλία για μια τόσο κακή υπηρεσία, τότε το πρόβλημα είναι δικό της”.
Το απόφθεγμα του θεωρητικού πατέρα του ναζισμού, σε μια εποχή που η αντίστοιχη οικονομική κρίση της μεταπολεμικής Γερμανίας είχε στρέψει τον κόσμο στον κοινοβουλευτικό μίσος του εθνικοσοσιαλισμού, αναδεικνύει το ίδιο ακριβώς πρόβλημα με την Ελλάδα του 2012.
Ο κόσμος να δείχνει ευνοϊκές διαθέσεις και ανοχή σε τάγματα τρομοκρατίας, η απόδοση ευθυνών στην αριστερά να φτάνει στο σημείο να ερευνά, χρονολογικά, τα επιχειρήματά της στην περίοδο του προπατορικού αμαρτήματος και το σύνολο του κόσμου σε μια ιδεολογική ομίχλη, τόσο πυκνή που το μόνο που αντιλαμβάνεται είναι το είδωλο του εγωιστικού του καθρέπτη.
Μαζική αντίδραση συνεπάγεται κοινωνική συνοχή. Όποια κι αν είναι η πατρογονική πολιτική προέλευση του καθενός, ότι κι αν ψήφισε στις πρόσφατες πορτογαλικές, ισπανικές και ελληνικές εκλογές, οι ιδεολογικές μήτρες αμφισβητούνται μονάχα από την αναγκαιότητα της διεκδίκησης του αυτονόητου.
Φυσικά, σχεδόν τίποτε σήμερα δεν θεωρείται αυτονόητο. Αυτονόητη είναι μόνο η επιβίωση του μοναδικού εργαλείου που έχει την αρχική και κύρια ευθύνη των σημερινών εξελίξεων. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι αγορές. Οι τράπεζες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ενώ τα χείλη των πολιτών μαρτυρούν την -επιφανειακή τουλάχιστον- αντίληψη της προέλευσης των βασικών ευθυνών, η αντίδραση παίρνει συνεχώς εθιμοτυπικές διαστάσεις. Είτε αυτή είναι η ΔΕΘ, είτε η καταληκτική ημερομηνία μιας κοινοβουλευτικής ψηφοφορίας. Εθιμοτυπικές αντιδράσεις, διαδικαστικού χαρακτήρα.
Οι ιδεολογικές προτεραιότητες Ισπανών και Πορτογάλων εμφανίζονται, εκ του αποτελέσματος, δευτερεύουσες. Δεν είμαι ειδικός και ούτε πρόκειται να το παίξω θεωρητικός “Ιβηρολόγος”. Σαν εξωτερικός παρατηρητής, όμως, δεν μπορώ παρά να διαπιστώσω πως η μαζικότητα και η συλλογικότητα που αποπνέουν οι αντιδράσεις τους, μαρτυρούν ένα κοινό ανθρωποκεντρικό όραμα.
Ο Έλληνας δεν επιλέγει να μην βγει στους δρόμους, επειδή είναι βολεμένος. Αρκετοί βολεμένοι ένιωσαν πέρσι την ανάγκη να συμμετάσχουν στις μαζικές κινητοποιήσεις Αθήνας και άλλων πόλεων. Πολλοί το έκαναν. Από την ευκαιρία που μου δόθηκε να συνομιλήσω με δεκάδες ανθρώπους ολόκληρο το καλοκαίρι, αυτό ήταν το πρώτο και το τελευταίο στοιχείο που εισέπραξα.
Ο Έλληνας δεν βγαίνει στους δρόμους γιατί φοβάται. Όχι τα χημικά, τις μολότοφ ή το ξύλο. Φοβάται την πολιτική ταυτότητα του διπλανού του. Φοβάται να απολέσει την κομματική του ιδιότητα. Φοβάται να θεωρηθεί αριστερός, αναρχικός, αντιδημοκράτης, αντιευρωπαίος, ανθέλληνας, εθνικιστής. Φοβάται να δει τον εαυτό του να καπελώνεται κινηματικά και να τσουβαλιαστεί μέσα στον κυκεώνα της ταμπελοποίησης. Φοβάται μην τον πουν φασίστα.
Μα κυρίως φοβάται να αντικρίσει την πραγματικότητα της συλλογικότητας πάνω από κόμματα, ιδεολογικές ρίζες και παραδοσιακές μικροπολιτικές εξαρτήσεις.
Η προδοσία την οποία υπέστη ο πολιτικός εγωισμός του Έλληνα από εκείνους που πίστεψε και στήριξε για δεκαετίες, δεν ήταν τόσο ισχυρή ώστε να τον προτρέψει να αποστραφεί από την παραδοσιακή αναζήτηση του πολιτικού του πατέρα προς τέρψιν της αξιοπρεπής του συνύπαρξης μέσα σε ένα ανασυγκροτημένο κοινωνικό σύνολο.
Εκτός κι αν μιλάμε για τη στροφή του στον πραγματικό φασισμό. Όχι τον ευκόλως ταμπελοφορεμένο φασισμό που τόσο ανάλαφρα ξεστομίζεται από μεγάλο κομμάτι αριστεράς -αλλά προσφάτως και δεξιάς-, αλλά τον πραγματικό, ιδεολογικά κατοχυρωμένο φασισμό του μαιάνδρου.
Στο φόβο του να αντικρίσει την πραγματικότητα της πολιτικής του αναγέννησης, ο άνθρωπος ψάχνει να πιαστεί από όποιο χέρι του φαίνεται πιο ελκυστικό. Και στις κρίσιμες περιόδους, ελκυστικός είναι αυτός που πρώτος θα παρουσιάσει την εικόνα του πραγματικού σου εχθρού.
Για τους μεν είναι οι τράπεζες. Για τους δε ο κομμουνισμός και ο "αριστεροαναρχισμός". Για κάποιους όμως είναι ο μετανάστης, ο γκέι, ο “εναλλακτικός”.
Αυτός που αποδίδει με τη μέγιστη γλαφυρότητα την εικόνα του δικού του εχθρού ποντάροντας στη διατήρηση της προσωπικής απέχθειας οποιασδήποτε πολιτικής και ιδεολογικής απαγκίστρωσης, θα πετύχει τον σκοπό του.
Ισπανοί και Πορτογάλοι δείχνουν ότι με τον δικό τους τρόπο έχουν ξεπεράσει τα κολλήματα που προβληματίζουν και κρατούν ένα βήμα πίσω τον Έλληνα. Η αντανακλαστική και άμεση κάθοδος χιλιάδων πολιτών στους δρόμους μετά την εξαγγελία νέων μέτρων λιτότητας, αποτελεί το αυταπόδεικτο επιχείρημα απεμπλοκής από κληρονομικές πολιτικές πεποιθήσεις.
Όσο κι αν μειωθούν οι μισθοί, όπου κι αν φτάσουν συντάξεις και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, όποια εργασιακά δικαιώματα κι αν καταργηθούν, εφόσον δεν υπάρχει κανένα ψήγμα ομογενοποιημένης σύμπραξης η κάθε είδους αντίδραση θα παραμένει γραφική, εθιμοτυπική και αποτυχημένη.
Μεγάλες αλήθειες έγραψες σήμερα. Δυστυχώς έτσι είναι.
ReplyDelete