Ευρωσκεπτικιστές και φιλοευρωπαίοι

Κάποιοι χαρακτηρίζονται ευρωσκεπτικιστές. Άλλοι φιλοευρωπαίοι. Πρόκειται για δύο ταμπέλες οι οποίες παρά το γεγονός ότι ακολουθούν την περπατημένη του ρηχού πολιτικού τσουβαλιάσματος, έχουν μια ιδιαιτερότητα: κατά κανόνα οι δεύτεροι χρησιμοποιούν τον πρώτο όρο ως βρισιά και οι πρώτοι ως καμάρι.

Τι είναι ο ευρωσκεπτικιστής; Στα μάτια του φιλοευρωπαίου, ο ευρωσκεπτικιστής είναι εχθρός της ελευθερίας, αντίθετος στα ευρωπαϊκά ιδεώδη, εμπόδιο στη φιλία των ευρωπαϊκών λαών, και υπέρμαχος της απομόνωσης.

Τι είναι ο φιλοευρωπαίος; Ότι δεν είναι ο ευρωσκεπτικιστής, λένε αυτοί που ξέρουν.

Αν ρωτήσεις κάποιον φιλοευρωπαίο ποιο είναι το ευρωπαϊκό ιδεώδες, θα σου απαντήσει ότι είναι το όραμα του Κολ, του Αντενάουερ, του Μιτεράν και -αν είναι δεξιός ή γαλατζί αριστερός- του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Θα σου μιλήσει για την Ευρώπη των λαών, περιγράφοντας την σαν ένα στρουμφοχωριό με περισσότερες γυναίκες.

Το ζήτημα είναι τι πραγματικά σημαίνει Ευρώπη των λαών κι ευρωπαϊκό ιδεώδες. Οι περιφερειακοί ηγέτες κρατών και οι κυβερνήσεις τους θα απαντήσουν πως είναι αυτό που κάποτε είχαμε, αλλά τα τελευταία χρόνια χάθηκε.

Το καίριο ερώτημα είναι τι συνέβη και το χάσαμε. Τι είναι αυτό που καθορίζει την απώλεια του. Και, φυσικά, αν το είχαμε και ποτέ.

Η απάντηση βρίσκεται στις πολιτικές που εφαρμόζονται τα τρία τελευταία χρόνια. Η υπερθεσμική επιβολή μέτρων από τη νέα μορφή της τρόικας καθορίζει μια ευρωσκεπτικιστική πορεία με φιλοευρωπαικά άλλοθι. Καταστρέφει το μύθο του στρουμφοχωριού με το πρόσχημα της "φιλοευρωπαϊκότητας".

Ψαγμένο συμπέρασμα, θα πει κάποιος. Αλλά πραγματικό. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί σήμερα ξηλώνουν την ευρωπαϊκή κουρτίνα με τη δικαιολογία ότι δεν ταιριάζει με τα χρώματα του σαλονιού της νέας εποχής.

Τι συμβαίνει με την περίπτωση των ευρωσκεπτικιστών; 

Εδώ η κατάσταση είναι πολυσύνθετη. Ευρωσκεπτικιστές θεωρούνται οι κομμουνιστές, οι αριστεροί, η λεγόμενη λαϊκή δεξιά και οι ακροδεξιοί. Ένας πολιτικός αχταρμάς με επιρροές από διάφορα ερεθίσματα, όπου το καθένα πηγάζει από διαφορετικά ιδεολογικά, ιστορικά και εφήμερα κατάλοιπα.

Στη μέση βρίσκονται οι πλέον πλανημένοι. Αυτοί που πιστεύουν ότι η Ευρώπη έχει ανάγκη από φίλους. Ή -ακόμη χειρότερα- όσοι διαφημίζουν τον εαυτό τους ως "φίλους της Ευρώπης”, σαν να την ξέρανε από προχθές.

Σε αυτούς ανήκουν -σχεδόν- όλοι. Αριστεροί, δεξιοί, σοσιαλιστές, ακόμη-και-κομμουνιστές (μπορεί όχι στην Ελλάδα, αλλά σε άλλες χώρες συμβαίνει κι αυτό). Είναι το λεγόμενο “δημοκρατικό τόξο” που πολύ αρέσει στους Έλληνες ιθαγενείς.

Αυτοί, λοιπόν, λένε πως έχουν πιάσει φιλίες με την Ευρώπη και δεν μπορούν να την απαρνηθούν. Ακόμη κι αν ομολογούν ότι πήρε το στραβό το δρόμο, δεν μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους μακριά της.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Η απάντηση είναι πολύ απλή. Η ψευδαίσθηση της Ευρώπης είναι το μοναδικό τους κληροδότημα. Αν αύριο πέθαιναν κι ανοίγαμε τη διαθήκη τους, εκείνη θα έλεγε “κληρονομήσατε την εντύπωση πως είστε Ευρωπαίοι”.

Ακούγεται πολύ ρηχό για να είναι αληθινό. Κι όμως είναι. Η Ευρώπη δίνει λόγο ύπαρξης σε όσους κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να αυτο-διαφημιστούν ως αντάξιοι της φιλίας της. Όσο κι αν αυτή δαγκώνει, γνωρίζουν πολύ καλά πως πίσω της υπάρχει ένα τεράστιο κενό, μαζί με αμέτρητα σκάνδαλα μιας ανάπτυξης του μεσάζοντα.

Πολλοί είναι εκείνοι σε ολόκληρη την Ευρώπη που ψηφίζουν φασίστες. Η Ευρωεκλογές άλλωστε θα το δείξουν και στην πράξη. Γιατί κανείς δεν γουστάρει την Ευρώπη. Η πλειοψηφία θεωρεί ότι έχει πεθάνει, η κυρίαρχη άποψη είναι ενάντια στις χρυσοπληρωμένες στρατιές των δημοσίων υπαλλήλων του ευρωσυστήματος, και οι φιλοευρωπαίοι το ξέρουν.

Υπάρχει τελικά κανείς που να είναι πραγματικός φίλος της Ευρώπης κι αυτού του ιδεώδους χωρίς κόκκινες γραμμές και αστερίσκους; Αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα αλλά κι απ’ τα σχέδια για το άμεσο μέλλον, τότε όχι. Δεν υπάρχει.

Καταφέραμε μέσα σε μια περιοχή 500 εκατομμυρίων να μην έχουμε ούτε έναν να στηρίξει ανιδιοτελώς αυτήν την ουτοπία. Το λες και βήμα προς τα μπρος…